هنرهای بومی در صنایع دستی باختران

منظور از هنرهای بومی در صنایع دستی باختران همان هنرهای دستی و سنتی بومی استان کرمانشاه است. طبق گفته این کتاب، باختران از حوزه فرهنگی کهنی است که دیرینه ترین فرهنگ های شناخته شده جهان در آن پا گرفته است.و بر سر یکی از مهمترین گذرگاهها و راه های تاریخی، در سرزمینهای آسیای غربی قرار دارد. گذرگاهی که راه ها،پل ها،کاروانسراها و دیگر نشانه های تاریخی، خط آن را، از آن سوی کنگاور تا قصرشیرین و پل ذهاب رسم کردهاند.

اقوام و طایفههای بسیاری، از این گذرگاه ها عبور کرده. و هر گروهی و نسلی ردی از آداب و سنت و هنر خود را برای این منطقه به یادگار گذاشته است.

در روستاهای زیبای باختران، زندگی بیشتر بر پایه کشاورزی و دامپروری می چرخد و به همین دلیل هنر بافندگی، در این منطقه به وفور یافت شده است.

این کتاب شامل چندین بخش بوده. در ادامه اختصار به قسمت های قابل توجه و مختلف کتاب اشاره خواهد شد.

بخش گیوه کشی: گیوه کشی و گیوه چینی یکی از صنایع دستی رایج بومی کرمانشاه است. به ویژه در اورامانات کرمانشاه. گیوه کشی از جمله صنایع دستی مسلط این منطقه می باشد. در این بخش از کتاب،به شرح کاملی از روند تولید این هنر سنتی در استان کرمانشاه، در دو بخش شهری و روستایی تا نحوه توزیع آن اشاره شده است.

بخش نمدمالی: در منطقه باختران، به دلیل رواج دامداری، به شکل گستردهای از نمد استفاده میکردهاند.چرا که ماهیت اصلی نمد ، پشم دام ها می باشد. در این قسمت از کتاب به بررسی مسائل فنی. اقتصادی. و جنبه های فرهنگی و هنری نمدهای کرمانشاه اشاره شده است. و به صورت کامل به توصیف و تحلیل این هنر پرسابقه می پردازد.

بخش موج بافی: موج ها نیز، نوعی بافته های عشایری و روستایی بودهاند. در ابتدا توسط عشایری که به دامپروری مشغول بودهاند و به پشم گوسفندان دسترسی کافی داشتهاند، تولید می شده است. اما بعدها که احتیاج به ظریف بافی در این نوع دستبافته ها احساس شد، دستگاه هایی شکل گرفت. که سبب گردید موج بافی بیشتر توسط هنرمندان یکجانشین و روستایی در این منطقه ایران، تولید شود. در این بخش از کتاب به صورت مفصل، به نحوه تولید و توزیع موج بافی از گذشته تا کنون اشاره داشته. و همچنین نقشه ها و رنگ های به کار رفته و ابزارهای مورد استفاده در این هنر سنتی پرداخته می شود.

بخش گلیم بافی: با توجه به اینکه گلیم هرسین، در میان گلیم های ایرانی بسیار مورد توجه و با اهمیت است، این بخش از کتاب بیشتر بر روی گلیم هرسین کرمانشاه متمرکز بوده. و نقوش روی این گلیم را بررسی میکند.

بخش قالی بافی: در این قسمت از کتاب به بخشهایی از استان کرمانشاه که به بافندگی قالی از گذشته تا کنون مشغول بوده اند،اشاره می کند. سپس به نحوه انجام قالیبافی و مراحل و ابزار و وسایل مخصوص آن در منطقه باختران پرداخته .و در نهایت مانند دیگر قسمت ها، نقش ها و ریز نقش ها و طرح های مورد استفاده در قالی های باختران تحلیل می شود.

چند بخش پایانی این کتاب نیز، درباره نقش و نگارهای عامیانه در صنایع دستی کرمانشاه و همچنین نقشه های مردم نگاری درباره صنایع دستی است که به صورت مختصر و مفید آمده و قابل توجه می باشد.