حاجی محمد کریم خان، پسر ابراهیم خان ظهیر الدوله است. پدراو،پسرمهدی قلی خان، برادر آقا محمد خان و عموی فتحعلی شاه بود.
محمد کریم در هجدهممحرم۱۲۲۵ ق درکرماندیده به جهان گشود. وی در دوران کودکی، نزد آقا سیدزین العابدین مجتهدبه فراگرفتن علوم و پیشمیرزا محمد علی اصفهانی، به آموختنهنرپرداخت. در شانزده سالگی پس از فوت پدرش بهکربلای معلیرفت و در محضر درسسید کاظم رشتی، زانوی شاگردی زد. وی از علمای نامدار و مشهور اواخرقرنسیزدهم هجری و از تلامذه مشهور سید کاظم رشتی بود و بنا بر آنچه شنیده شده، مدتی در درسشیخ احمد احسائینیز شرکت میکرده است.
وی رئیس و سرسلسله یک فرقه از طایفهشیخیهمیباشد که بهحاج کریم خانیمعروفاند. حاجمحمد کریم خاناز معدود علمایی بود که در جمیع فنون عقلیه و نقلیه دعوی استادی مینمود. از جماعت شیخیه بعد از سید کاظم رشتی گروهی به وی گرویدند و او را رکن چهارم از ارکان اصول عقاید خویش گرفتند. سید محمد علی بابدر کتاب بیان، در شانش گفته: ان الکریم کان فی الکرمان کریما. هر چند وی در زمان ناصرالدین شاه و گویا به فرمان او، رسالهای در رد باب نگاشت که به طبع رسیده است.
حدود ششصد اثر قلمی از وی نقل کردهاند که اهم آثار آن به شرح زیر است:
۱. فطره سلیمه : درتوحید،نبوت،امامورکن رابع .
۲. طریق النجاة : درعلمطریقت .
۳. رجوم الشیاطین : در اقامه براهین بر توحید، نبوت وامامت .
۴. الزام النواصب : در توحید، نبوت، امامت و رکن.
۵. لوح محفوظ : در تحقیقلوحارتسامومثل .
۶. لب الالباب : در اسرار خلقتملکو موالید.
۷. نعیم الابرار : در اثبات این کهرسول خداصلیاللهعلیهوآلهوسلّم اول کاینات است.
۸. فصول : در کلیات حکم الهیه.
۹. مهدویه : در کیفیت صدور اثر مؤثر مشتمل بر اسرار و حکم بسیار.
۱۰. شمس المنیرة : در تکون شعله و صدور نور.
۱۱. فواید سبعه : در بیان، معانی، ابواب و امامت.
۱۲. ابواب الجنان : در حقوق برادران.
<span lang="FA" style="font-fam