زندگی مردم در شهرهای اسلامی و معماری خاص این شهرها همواره مورد توجه نقاشان، عکاسان و هنرمندان بوده و در آثار مختلفی توجه به این بناها مشهود است. «شهر اسلامی» بر اساس مسجد مرکزیت داده شده و آن نیز به جهت مکه جهت یافته است. در اطراف مسجد مراکز آموزشی، دارالحکمه، بازار چهارسوق و دورتادور آنجا خانهها قرار داشتند. جمعیت متراکم، و اتحاد و گرمی خاصی در جامعه حکمفرما بوده است.
دانش و زندگی باهم توام بود و هنرهای سنتی و محصولات دستی یکی از منابع خوب درآمد محسوب میگردید. نمازهای یومیه اوقات روز را مشخص میکرد و مسجد پناهگاه ضعفا و محل تجمع و ارتباط بود و باغها نیز معرف تجمل اشراف بود. غریبهها در این شهر تحت حمایت قانونی بودند که بسیار والاتر از قوانین انسانی قرار داشت.
تحلیلهای ظریف نویسنده از اجتماعات شهری با توجه خاصی دنبال میشود و نظریاتش، نظریات یک مورخ و تفکراتش، تفکراتی شاعرانه است. اما در طول این سفر طولانی و افسانهای – از لاهور تا سمرقند و از فاس تا غرناطه- او ما را به جستوجوی خداوند میکشاند.
نجم الدین بمات به واقعیتهای اقتصادی آگاه بود. درنتیجه دیدگاه او کهنه و قدیمی نبود. او فکر میکرد نحوه زندگی امروزی که با ساختار جدیدی تطابق یافته نمیتواند دوام یابد. به همین جهت وی با اندوه از حرکت شهرنشینیان قدیم بهطرف شهر مدرن فاس یاد میکند.کتاب «شهر اسلامی» شامل مجموعهای از تصاویر از مناطق مختلف و آدابورسوم مردم کشورهای اسلامی است
فهرست
جهت نگاه
آبوخاک
چهره شهر
مسجد و بازار
کاخ
خانه شخصی
خصوصیات شهر
شهری در اسلام
مکه یا پایان سفر
نور علی نور
مدینه
بیتالمقدس
مسجد
باغ عدن و باغهای خوشبختی
توپکاپی
عالم مرگ
اسامی عکاسان