0
0

سیرت رسول الله - دوره دو جلدی

تاریخ اسلام و عرب
تماس بگیرید
لطفا جهت اطلاع از موجود شدن محصول شماره همراه خود را وارد کنید
زمانی که محصول موجود شد
ثبت
درحال ذخیره سازی...
کد محصول: product_1422608921
مجموعه : اسلام ادیان و مذاهب مجموعه آوات کتاب کتب
تعداد :
+

مشخصات محصول انتخابی شما

معرفی اجمالی محصول

سیرت رسول الله - دوره دو جلدی
کتاب سیرت رسول الله،نوشته رفیع الدین اسحق بن همدانی ملقب به قاضی ابرقوه همدانی و تصحیح و مقدمه ی جناب دکتر اصغر مهدوی است که جمع آورى و تدوین أخبار و روایات مربوط به آغاز دین إسلام و شرح أحوال و تاریخ غزوات یا جنگهاى حضرت رسول اکرم محمّد بن عبد الله، صلّى الله علیه و آله و سلّم، از نیمه دوم قرن اوّل هجرى در مدینه شروع شد.
از مصنّفات قرن اوّل و اوائل قرن دوم اثر مهمّى به جاى نمانده است و فقط از طریق کتابهاى بعدى است که مى‏توان از اخبار و آثارى که در آن زمان در مدینه شایع بوده است اطلاع یافت.
تنها کتاب جامع و مدوّنى که بجاى مانده و بدست ما رسیده است کتاب محمّد بن إسحاق (متوفّى در سال ۱۵۰ یا ۱۵۱ هجرى) است که اخبار و روایات مربوط به ظهور إسلام و شرح أحوال و مغازى و سرایاى پیغمبر اکرم را در بر دارد.
محمّد بن إسحاق اخبارى را که جمع آورى کرده و همچنین کتاب خود را که درباره شرح احوال پیغمبر اکرم صل الله علیه و آله وسلم تدوین نموده است براى شاگردان و راویان چندى تقریر کرده است‏.

ترجمه کتاب سیرة رسول اللّه (ص) به زبان فارسى
تاکنون آنچه درباره محمد بن اسحاق و عبد الملک بن هشام و شاگردان و راویان ایشان و اصل عربى کتاب سیره آوردیم بر اساس مدارک تحقیقى و موثّق استوار بود.ولى درباره اینکه چه کسى این کتاب را از زبان تازى به زبان پارسى برگردانده و به صورتى که اکنون از نظر خوانندگان مى‏گذرد درآورده است نص صریح و حتى اشاره‏اى هم در مآخذ مختلفه وجود ندارد و در نسخه‏هایى هم که از این ترجمه بدست ما رسیده و یا از وجود آنها آگاهى یافته‏ایم در این باره اشاره‏اى نرفته است. بنابرین تا زمانى که مدرک قابل اعتماد و دلیل قانع کننده‏اى کشف نشده،باید موقتا و به عنوان فرضیّه کسى را که بر اساس اطلاعات حاصله از دیباجه این ترجمه و سایر مآخذ مى‏توان احتمال داد که او باید مترجم این کتاب سیره باشد معرفى نمود و به عنوان برگرداننده این کتاب از تازى به پارسى قبول کرد. اکنون باید نگریست و دید چه اطلاعاتى و چه معلوماتى از دیباجه این کتاب و سایر مآخذ بدست مى‏آید:
بر طبق عباراتى که در دیباجه آمده است مترجم این کتاب کسى بوده است که فارس را ولایت خود مى‏دانسته و به شام و مصر سفر کرده بوده و در مصر دو محدّث را شناخته که کتاب سیرة رسول اللّه (صلّ الله علیه و آله و سلم) را تدریس مى‏کرده‏اند و در حضور یکى از آن دو یعنى ابن الجبّاب سیره را برخوانده است و در مراجعت از مصر در شهر ابرقوه به سال 612 و یا بر حسب نسخه ایا صوفیه در 622 با مظفر الدین سعد بن زنگى(متوفى در ذى قعده 623) ملاقات کرده و به دستور وى این کتاب را به فارسى درآورده است.
در نسخه ‏هاى خطى اصل کتاب سیرة رسول اللّه صلعم به زبان عربى که مورد استفاده ووستنفلد قرار گرفته و آنها را در مقدمه خود توصیف نموده،و از آن جمله نسخه مختصر سیرة رسول اللّه تألیف عماد الدین ابو العبّاس احمد واسطى است، سماع دانشمند معروفى به نام ابو المعالى احمد بن اسحاق بن محمد بن المؤید بن على بن اسماعیل الهمدانى الابرقوهى (متولد ابرقوه در 614 و متوفى در مکه به سال 701) ملاحظه مى‏شود که بنابر سماعات همین نسخه‏ها و بنا بر اطلاعات حاصله از کتابهاى دیگر،چنانکه بیاید.همین شخص شاگرد ابن الجبّاب بوده است.

بر اساس این مدارک و بر اساس محتویات مقدمه ووستنفلد،شادروان علامه مجتبى مینوى،پس از تفحّص در کتابهاى مختلفه چنانکه ذکر آنها بیاید،به این نتیجه دست یافت که مترجم این کتاب پدر ابو المعالى احمد ابرقوهى مذکور یعنى رفیع الدین ابو محمد اسحاق بن ابى عبد اللّه محمد بن المؤید بن على بن اسماعیل بن ابى طالب همدانى قاضى ابرقوه است و نیز احتمال داده است که این شخص در بازگشت از مصر در ابرقوه در سال 622 به دستور سعد بن زنگى به ترجمه کتاب پرداخته است.علامه مینوى در پایان تحقیقات خود احتمال دیگرى نیز داده است به این شرح:«اگر مؤلف همین مرد [رفیع الدین اسحاق بن محمد ]باشد حدس دیگرى نیز مى‏توان زد،و آن اینکه قبلا یک بار به شام و مصر رفته بوده است و سیره را بر ابن الجبّاب تنها خوانده بوده است و برگشته و در 612 کتاب را ترجمه کرده بود و سپس در سال 619 بار دوم سفر کرده و به صحبت خود دو پسرش را نیز برده است تا آنچه را که خود شنیده بوده است آنها هم بشنوند».

چنانکه خواهیم دید این حدس اخیر آن شادروان به واقعیت نزدیکتر است زیرا در مدارکى که بعدا به آنها دست یافتیم قرائن دیگرى در تایید تاریخ 612 وجود دارد.

اینک معلوماتى را که درباره مترجم کتاب سیره بر اساس یادداشت‏هاى شادروان علاّمه مینوى در دست بود و اطلاعاتى که پس از وفات آن شادروان (ششم بهمن ماه سال 1355)جمع آورى کرده‏ایم از نظر مى‏گذرانیم.

شیوه ترجمه کتاب سیره و تنظیم آن به زبان فارسى
اینک که به احتمال قوى معلوم گردید رفیع الدین اسحاق بن محمد همدانى قاضى ابرقوه(582-623)مترجم کتاب سیرة رسول اللّه (ص) یا کتاب سیرة النبى یا سیرة النّبویّه روایت عبد الملک بن هشام نحوى کوفى است و ترجمه این کتاب در سال 612 آغاز شده و در همان اوان به پایان رسیده است،باید هدف مترجم را از این ترجمه معلوم کرد و دانست شیوه او در این کار چگونه بوده و مطالب کتاب را به چه ترتیبى تنظیم و تقسیم بندى کرده است.
رفیع الدین پس از ذکر اینکه«کتاب سیرت پیغمبر ما علیه الصلوة و السلام که محمّد بن اسحاق بن یسار المطّلبى جمع کرده است عمده و متناول اهل نقل است و حجّت و متمسّک اهل فضل»بدین مطلب اشاره کرده است که«علما از جمله سیرتها آن اختیار کرده‏اند و از جمله روایتها درین باب به روایت وى اقتصار کرده‏اند»زیرا محمّد بن اسحاق در جمع آورى سیره پیغمبر صلعم«اسبق و اقدم بود،در علم نقل و روایت افضل و اعلم بود» سپس مترجم هدف خود را از«کتاب سیرت پیغمبر علیه الصلوة و السّلام ترجمه ساختن.و از لفظ تازى با زبان پارسى آوردن»«عام نفع مسلمانان را» ذکر کرده است.زیرا این کتاب نزد پارسى زبانان«غریب الوجود است فضل از آنکه خود کسى را سماع آن باشد.یا روایت آن تواند کردن».
درباره شیوه‏اى که مترجم در ترجمه کتاب بکار برده است،باید دید او فکر خود را از قیدهایى که هر مترجمى در برابر زبان اصلى یک کتاب به آنها دچار مى‏شود تا چه حد توانسته است آزاد کند و براى آنکه مطالب را به آن نحو که خود فهمیده و خواسته است به خواننده فارسى زبان بفهماند تا کجا،بدون آنکه از اصل موضوع دور شود،در تغییر عبارات و پس و پیش کردن جملات و اداى توضیحات و آمیختن روایات ابن اسحاق با بیانات ابن هشام،گام برداشته و از ترجمه تحت اللفظى دور افتاده و خواننده را در برابر عبارات و جملاتى که با فکر و ذوق او سازگار است،قرار داده است.براى درک این موضوع بهتر آن دیدیم که فقراتى چند از ترجمه را در برابر اصل عربى قرار دهیم و اختلافاتى را که از این مقایسه بدست مى‏آید ذکر کنیم.

بنابرین قسمتهایى از باب اوّل و دوم که مربوط به نسب و باب هفتم که مربوط به رضاع پیغمبر صلعم است در نظر مى‏گیریم:
-در سطر 7 صفحه 152(یعنى جبرئیل...»تعبیرى است از دو شخص بر حسب معلومات مترجم.
-در سطر 210 و 11 از صفحه 152 عبارات«بعد از ان باز جاى خود نهادند و شکم من باز دوختند و درست باز کردند»بیانى است براى توضیح بیشتر.
-در سطر 17 از صفحه 152 عبارت«بیش ازین صداع خود مدار» در تأیید معنى جمله عربى آمده است.

از مقایسه نمونه‏ هایى که آوردیم چنین بر مى‏آید که این کتاب سیره که رفیع الدین همدانى آن را ترجمه مى‏نامد نه تنها یک ترجمه تحت اللفظى نیست بلکه در بعضى موارد از حد یک ترجمه آزاد نیز فراتر است.زیرا مترجم گاهى گفته‏هاى جمع آورنده اصلى اخبار یعنى محمد بن اسحاق را با توضیحات راوى آن یعنى ابن هشام و بیانات خود چنان بهم آمیخته است که براى بدست آوردن اصل عربى مطالب باید هر جمله یا هر چند جمله از ترجمه را در برابر متن عربى قرار داد و چند بار آنها را مرور کرد تا فهمید چه عبارتى از کیست و از کجا آمده است.
در مواردى که چنین تشویشهایى مشاهده مى‏شود،باید سبب را در آن دانست که مترجم نخواسته است،با ذکر مطالب جنبى که در متن عربى وجود دارد،ذهن خواننده فارسى زبان را،که طبعا نمى‏تواند چندان عنایتى به آن گونه مطالب داشته باشد،به لغزش درآورد و او را از هدف اصلى خود که خواندن کتاب سیره است، دور کند.به همین لحاظ تا آنجا که توانسته است حکایات و قصه‏هاى مربوط به قبل از اسلام را در زبانى ساده و بدون شاخ و برگ بیان کرده و ضمنا هم هیچگاه در بیان مقصود اصلى آن حکایات و قصه‏ها قصورى نکرده است.امّا تبعیت مترجم از گفته‏هاى ابن اسحاق و انطباق جملات فارسى با جملات عربى در آنجا واضح و روشن مى‏گردد که مطالب سیره مربوط است به شرح احوال و وقایع زندگانى و غزوات رسول اکرم صلعم و اضافه‏ها یا نقصانهایى که گاه به گاه با مقایسه با عبارات عربى در ترجمه ملاحظه مى‏شود یا براى روشن شدن مطلب و تأیید آنست یا براى اجتناب از حشو و زوائد و تکرار غیر لازم.همچنین است در مورد قصائد طولانى عربى:«که بیشتر آنست که فرو گذاشتیم و نیاوردیم. از بهر آنکه اشعار عرب از فایده عجم دور مى‏افتد،مگر اهل فضل را» در مورد نسب اشخاص و قبائل و ذکر سلسله سند اخبار مترجم باز به لحاظ سبک کردن بار خواننده از آوردن آنها احتراز کرده است.

مترجم در مواردى مانند اخبار مربوط به اصحاب الکهف و حکایت ذو القرنین و غیره به تفصیل بیشترى پرداخته است و با تفصیلات مزبور کتاب را آرایش داده و رغبت خواننده را به مطالعه آن افزایش داده است.

بنابراین مى‏توان این کتاب سیرت رسول اللّه (ص) را در عین اینکه ترجمه‏ اى است از یک کتاب عربى نیز تصنیفى دانست که بر اساس گفته‏ هاى ابن اسحاق و ابن هشام و اطلاعات و توضیحات مترجم استوار گردیده و باید آن را یکى از بهترین نصوص دینى ساده و بى آلایش زبان فارسى بشمار آورد.
نمایش بیشتر
نمایش کمتر

مشخصات فنی

  • رفیع الدین اسحق بن محمد همدانی
  • اصغر مهدوی
  • دوجلدی
  • انتشارات بنیاد فرهنگ
  • 1359
  • وزیری
  • شمیز
  • 1325
  • کاهی
  • کاهی
  • فارسی
  • ایران
  • بسیار تمیز
  • بدون مهر و نوشتار

نظرات کاربران

تا کنون نظری ارسال نشده است.

شما هم می توانید درباره این کالا نظر بدهید

فایل های دانلود